بیوگرافی سیمین دانشور (زندگینامه هنرمندان)
سیمین دانشور یکی از مترجمین و نویسندگان بسیار سرشناس کشور و همسر جلال آل احمد نویسنده بزرگ ایرانی بود. او بیشتر به عنوان اولین بانوی ایرانی شناخته می شود که توانست به طور حرفه ای در زبان فارسی داستان بنویسد. از این نویسنده بزرگ آثار زیادی بر جای مانده که از تاثیر گذارترین آنها می توانیم به رمان سووشون اشاره کنیم که یکی از پرفروش ترین کتب کشور نیز بشمار می رود. او در اغلب حرکت های فرهنگی و اجتماعی در کنار همسرش جلال دیده می شد. ما قصد داریم تا در این مطلب به معرفی زندگی نامه سیمین دانشور، این هنرمند فقید ایرانی بپردازیم.
عکس سیمین دانشور
سیمین دانشور کیست؟ سیمین دانشور این داستان نویس صاحب نام ایرانی، با تشویق از سوی مرتضی کیوان، نوشته های خود را جمع آوری کرد و به آنها به صورت حساب شده ای پر و بال داد و موفق شد نخستین کتابش را تحت عنوان «آتش خاموش» که در بردارنده شانزده داستان کوتاه بود، در سن ۲۷ سالگی به چاپ برساند. این کتاب اولین مجموعه داستانی بود که به وسیله یک زن ایرانی منتشر می شد و البته مورد انتقاد شدید منتقدان این عرصه نیز قرار گرفت. او این کتاب را به صادق هدایت نشان داد و از او در مورد آن نظر خواهی کرد؛ هدایت نیز چنین گفت: «چنانچه به تو بگویم چگونه بنویس و چه کاری انجام بده، دیگر نمی توانی خودت باشی، از این رو خودت باید در این راه ناسزا بشنوی و زمین بخوری تا با اقتدار بلند شوی» سیمین در ادامه می گوید: «من نیز چنین کردم».
وی از اولین کتابش رضایت چندانی نداشت و بر این باور بود که این کتاب را بر اساس اقتضای سنیش، خیلی رمانتیک نوشته است و به همین دلیل دیگر اجازه نشر مجدد آن را نداد. زمانی که ۳۱ ساله بود با اخذ بورسیه تحصیلی از مؤسسه فولبرایت وارد دانشگاه استنفورد آمریکا شد تا در رشته زیبایی شناسی به تحصیل بپردازد. طی این مدت جلال آل احمد، با او همسفر نبود و این دو از طریق نامه نگاری با هم در ارتباط بودند که بعدها نامه های آنها در قالب کتابی تحت عنوان «نامه های سیمین دانشور و جلال آل احمد» به وسیله انتشارات نیلوفر به چاپ رسید.
او هنر داستان نویسی را نزد والاس استگنر و نمایش نامه نویسی را در کنار فیل پریک در دانشگاه استنفورد آموزش دید. دانشور درباره والاس استگنر و نحوه تاثیر گذاری او بر حرفه داستان نویسی چنین می گوید: «فنون یاد گرفته در این زمینه را به استگنر مدیونم.» آن مدت زمانی را که سیمین در آمریکا مشغول آموزش بود؛ توانست دو داستان کوتاه به زبان انگلیسی بنویسد که هر دوی آنها در نشریه دانشگاه با عنوان «پسیفیک اسپکتیتر» به چاپ رسیدند. این تنها فعالیت او نبود بلکه کتاب های «باغ آلبالو» و «دشمنان چخوف» از آنتون چخوف، «رمان بئاتریس» اثری از آرتور شنیتسلر و«رمز موفق زیستن» اثری از دیل کارنگی را هم در همان ایام دانشگاه استنفورد ترجمه و منتشر کرد.
دوران کودکی سیمین دانشور
در زندگینامه سیمین دانشور آمده است که وی: در هشتمین روز از اردیبهشت ماه سال ۱۳۰۰ در شهر زیبای شیراز دیده به جهان گشود. پدر او دکتر محمدعلی دانشور متخلص به احیاء السلطنه بود که سیمین از او در کتاب سووشون به عنوان دکترعبدالله خان نام می برد. مردی با کمالات که اهل فرهنگ و ادب است و از پیروان حافظیون بشمار می رود، گروهی که در جمعه شب ها بر آرامگاه شاعر گرانقدر شیراز یعنی حافظ، حاضر می شوند و یاد و خاطر او را زنده نگه می دارند.
مادر ایشان خانم قمرالسلطنه حکمت، یکی از زنان اهل شعر و نقاشی بودند که با علاقه این هنر را به فرزندان خود نیز منتقل کردند و همچنین برای یک بازه زمانی مشخص مدیریت هنرستان دخترانه هنرهای شیراز را بر عهده داشتند. او در کنار سه برادش منوچهر، هوشنگ و خسرو و دو خواهرش یعنی هما و ویکتوریا کودکی خود را در خانواده اهل هنر دانشور سپری کرد. سیمین که از همان کودکی تحت تعالیم ادبیات و هنر والدینش قرار گرفته بود، مقاطع تحصیلی ابتدایی و متوسط را در مدرسه انگلیسی “مهرآئین” با موفقیت پشت سر گذاشت، طوری که در آزمون های پایانی دوره دیپلم توانست شاگرد اول کل کشور شود.
در همان سنین پایین، علاقه خود به ابیات حافظ و سعدی و آثار بزرگانی همچون ناصر خسرو و بیهقی را نشان داد. پدر سیمین بسیار اهل مطالعه بود و همیشه کتاب آثار نویسندگان داخلی و خارجی در کتابخانه او به چشم می خورد. آقای دانشور با دو کتابفروشی معرفت و احمدی آشنایی داشتند و به همین خاطر معمولا بهترین و تازه ترین کتاب های روز دنیا را از آنان هدیه می گرفتند. از آنجا که سیمین به مطالعه علاقه زیادی داشت و از طرفی زبان انگلیسی را به خوبی آموخته بود، به سرعت ادبیات جهان را فرا گرفت.
زمانی که تنها ۱۶ سال سن داشت نخستین مقاله خود را با عنوان «زمستان بی شباهت به زندگی ما نیست» در یک نشریه به چاپ رساند. در سن ۱۷ سالگی به همراه خواهرش هما و برادرش منوچهر برای ادامه تحصیل از شیراز به تهران نقل مکان کردند. خواهرش در رشته پزشکی و برادرش در رشته باستان شناسی به تحصیل پرداختند. دانشور نیز در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران تحصیلات خود را زمینه زبان و ادبیات فارسی ادامه داد و در یک مدرسه آمریکایی در تهران اسکان گزید و به آموزش زبان انگلیسی پرداخت.
او پدرش را در سن ۲۰ سالگی از دست داد، درست همان زمانی که موفق شده بود مدرک لیسانسش خود را بگیرد. پس از فوت آقای دانشور، خانم قمرالسلطنه حکمت به تهران آمد. در این برهه از زمان بود که سیمین بنا به دلایلی تصمیم گرفت که به صورت جدی تری کار کند، این در حالی بود که آنها از نظر مالی هیچ مشکلی نداشتند. برای مدتی در رادیو تهران سِمت معاون اداره تبلیغات خارجی را برعهده داشت و همین زمان بود که با علی اکبر کسمایی و احمد شاملو آشنا شد. پس از دو سال کار در رادیو، آن را رها کرد و به سراغ فعالیت در روزنامه ایران رفت. مدت زمانی که در این روزنامه کار می کرد، برای نشریات گوناگون با نام مستعار “شیرازی بی نام” مقاله می نوشت و در کنار آن به کار ترجمه هم می پرداخت. دانشور سرانجام در سال ۱۳۲۸ مدرک دکترای ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران دریافت نمود.
زندگی حرفه ای سیمین دانشور
سیمین دانشور پس از پایان یافتن تحصیلاتش در دانشگاه استنفورد آمریکا، سرانجام در سال ۱۳۳۴ به کشور برگشت و در هنرستان هنرهای زیبای دختران و پسران به آموزش پرداخت. در همان ایام بود که مسئولیت مجلهٔ نقش و نگار را بر عهده گرفت. در ادامه به ترجمه کتاب هایی همچون «کمدی انسانی» اثری از ویلیام سارویان و «داغ ننگ» اثری از ناتانیل هاتورن پرداخت. دو سال بعد یعنی در سال ۱۳۳۶ به همراهی همسرش سفری به اروپا داشت و یک سال بعد کتاب «همراه آفتاب» اثری از هارولد کورلاندر را ترجمه کرد. سال ۱۳۳۸ در سِمت دانشیار کلنل وزیری در زمینه باستان شناسی و تاریخ هنر در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. او این حرفه را به مدت ۲۰ سال پی گرفت و سرانجام در سال ۱۳۵۸ بازنشسته شد.
دومین مجموعه داستانی سیمین دانشور در سال ۱۳۴۰ با عنوان «شهری چون بهشت» به چاپ رسید که ۱۰ داستان کوتاه را در بر می گرفت. سه سال بعد برای حضور در یک سمینار در دانشگاه هاروارد، به ایالات متحده سفر کرد. سال ۱۳۴۸ سالی پر از موفقیت برای سیمین بود زیرا او توانست رمان سَووشون را منتشر کند که به برترین و پرفروش ترین کتاب عصر حاضر ایران تبدیل شد و به ۱۷ زبان نیز ترجمه گردید. بالغ بر پانصد هزار نسخه از آن در ایران به فروش رسیده است. منتقدان کتاب، این اثر سیمین را جزء ماندگارترین آثار ادبی فارسی بشمار می آورند. یکی دیگر از کتاب های او «چهل طوطی» نام دارد که در سال ۵۱ انتشار یافت. در واقع در این کتاب ترجمه مجموعه ای از حکایت های هندی است که فردی چینی تبار به نام لین یوتانک آنها را در یک کتاب به اسم The Wisdom of India گرد هم آورده بود. آل احمد، سیمین را در تالیف این کتاب یاری کرد و تنها همکاری آن دو نفر بشمار می رفت.
سال ۱۳۶۱ یه کتاب دو بخشی از سیمین دانشور با نام «غروب جلال» منتشر شد. قسمت اول آن، با نام «شوهرم، جلال» را در سال ۱۳۴۱ هنگامی که آل احمد در قید حیات بود، نوشت. در این قسمت به توصیف ویژگی های اخلاقی، تفکرات سیاسی و اجتماعی او می پردازد. پس از گذشت ۲۱ سال دانشور قسمت دوم را به رشته تحریر درآورد و در آن خاطره روز فوت جلال، روایت می شود. کتاب سه گانه سیمین با عنوان «جزیره سرگردانی» در سال ۱۳۷۲ که به مشکلات روشنفکران کشور در دهه ۴۰ و ۵۰ اشاره داشت، روانه بازار شد. چهار سال بعد مجموعه داستانی «از پرنده های مهاجر بپرس» به کمک نشر نو و نشر کانون منتشر گردید.
زندگی شخصی سیمین دانشور
سیمین دانشور در سال ۱۳۲۷ با نویسنده و روشنفکر معروف ایرانی به نام جلال آل احمد در یک مراسم ساده پیوند زن وشویی بست. این دو به طور کاملا اتفاقی در یک سفر با هم آشنا شده بودند و جالب اینکه در نهمین روز از آشنایشان تاریخ عقد خود را مشخص کردند. در مراسم ازدواج این دو، بزرگان و نویسندگان زیادی از جمله صادق هدایت حضور داشتند. خانواده آل احمد یک خانواده مذهبی و در عوض خانواده سیمین همگی مرفه و تحصیلکرده بودند. پدر جلال با این ازدواج موافق نبود، به همین خاطر در مراسم آنها شرکت نکرد.
این دو تا آخرین روزهای عمرشان در کنار هم بودند. تنها ۲ ماه پس از نشر رمان سووشون، یعنی در سال ۱۳۴۸ جلال آل احمد دیده از جهان فرو بست. دانشور نیز پس از سال ۶۸ که دچار بیماری و کهولت سن شده بود، دیگر کتابی ننوشت. آخرین کتاب او «انتخاب» نام دارد. روز پایانی تیرماه سال ۱۳۸۶ سیمین، به دلیل بیماری تنفسی در بیمارستان بستری شد و اخباری مبنی بر فوت او پخش گردید که صحت نداشت و ۲۲ روز بعد نیز به دستور پزشک ترخیص شد. سرانجام سیمین دانشور نویسنده برجسته ایرانی در ۱۸ اسفند ماه سال ۱۳۹۰ پس از تحمل یک بازه زمانی بیماری آنفلوآنزا در سن ۹۰ سالگی در منزل شخصی اش از دنیا رفت.
مجموعه داستان های سیمین دانشور
- آتش خاموش
- شهری چون بهشت
- به کی سلام کنم
- از پرنده های مهاجر بپرس
- انتخاب
رمان های سیمین دانشور
- سووشون
- جزیره سرگردانی
- ساربان سرگردان
- کوه سرگردان
آثار غیرداستانی سیمین دانشور
- غروب جلال
- شاهکارهای فرش ایران
- راهنمای صنایع ایران
- ذن بودیسم
- مبانی استتیک
کتاب های ترجمه شده توسط سیمین دانشور
- سرباز شکلاتی اثری از جرج برنارد شاو
- دشمنان اثری از آنتوان چخوف
- تیفوس اثری از آنتوان چخوف
- چند خاطره از چخوف اثری از ماکسیم گورکی
- بهترین داستان های چخوف اثری از آنتوان چخوف
- بئاتریس اثری از آرتور شنیتسلر
- کمدی انسانی اثری از ویلیام سارویان
- همراه آفتاب: اف‍س‍ان‍ه ها و داستان های م‍ل‍ی کشور ما گ‍ردآورن‍ده هارولد ک‍ورل‍ن‍در
- داغ ننگ اثری از ناتانیل هاثورن
- باغ آلبالو اثری از آنتوان چخوف
- بنال وطن اثری از آلن پیتون
- چهل طوطی ترجمه و تحریر سیمین دانشور و جلال آل احمد
- ماه عسل آفتابی اثری از ریونوسوکه آکوتاگاوا
- راز موفق زیستن اثری از دیل کارنگی
