زندگینامه سهراب سپهری شاعر و نقاش

بیوگرافی سهراب سپهری (زندگینامه بزرگان)

سهراب سپهری شاعر نازک خیال و نقاش با استعداد ایرانی است که در قرن معاصر می زیست. دیدگاه سهراب به دنیا و فلسفه او در زندگی، الهام بخش بسیاری از شاعران و هنرمندان در قرن اخیر بوده است. در این مقاله قصد داریم به بررسی زندگی نامه سهراب سپهری شاعر معاصر کشورمان بپردازیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

عکس سهراب سپهری

سهراب سپهری کیست؟ سهراب سپهری متولد کاشان و فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران است. او ساختمانی از شعر را بنا نهاد که از نمادهای شعر فرانسوی الهام می گرفتند. اگرچه مفسران، اشعار او را در قالب شعر ایرانی قرار می دهند، اما سپهری استعاره های کاملاً جدیدی را در اشعار خود خلق کرده است که تا پیش از این، مانند نداشته اند. مشهورترین قطعه سپهری، “صدای پای آب”، یک روایت اتوبیوگرافی است که بسیاری از منتقدین آن را شاهکار شعر معاصر فارسی می دانند.

دوران کودکی سهراب سپهری

این شاعر و نقاش هنرمند، در سال ۱۳۰۷ در نیمه ماه مهر در کاشان دیده به جهان گشود. سهراب سومین فرزند از یک خانواده ۵ فرزندی بود. پدرش اسدالله، یک تلگرافچی بود که به هنر نقاشی و خوشنویسی علاقه زیادی داشت. ماه جبین، مادر سهراب، مانند پدرش اهل ادب و هنر بود. او دوران کودکی خود را در خانه ای بزرگ با باغ وسیع و درختان فراوان گذراند. خانه ای که بعدها در کتاب “اتاق آبی”، به آن اشارات فراوانی شد.

سهراب از پنج سالگی تا دوازده سالگی در مدرسه ای تحصیل می کرد که بعدها دبستان شهید مدرس نام گرفت. او در همین دوران، سرودن شعر و کشیدن نقاشی را آغاز کرد. او اولین شعر خود را در سن ده سالگی سرود.

دوران نوجوانی سهراب سپهری

سهراب سپهری در سن دوازده سالگی، در دوران تعطیلات تابستان، در یک کارگاه نساجی مشغول به کار شد. بعد از آن به عنوان کارگر در وزارت کشاورزی برای مبارزه با طاعون نیز کار می کرد. از سن دوازده سالگی تا پانزده سالگی نیز، در دبیرستان پهلوی تحصیل کرد. او در سن پانزده سالگی هنگامی که پدرش فلج شده و مادرش اداره امور منزل را به عهده گرفته بود، به تهران نقل مکان کرد.

وی در تهران در دانشکده تربیت معلم مشغول به تحصیل شد. دو سال بعد با مدرک فوق دیپلم فارغ التحصیل شد و به کاشان بازگشت و در آموزش و پرورش این شهر مشغول به کار شد. او بعدها تحت تاثیر شاعران مختلف، سفرهای بیشمار و قلیان های درونی، به دیدگاه هایی تازه نسبت به زندگی دست پیدا کرد.

زندگی خصوصی و ازدواج سهراب سپهری

سپهری هرگز ازدواج نکرد و فرزندی نداشت. هیچ سابقه ای از روابط شخصی در هیچ کجای نوشته ها و یا زندگی نامه های سهراب سپهری که در سال ۱۳۸۷ منتشر شده است، در دست نیست.

او در بیشتر عمر خود، با مادر و خواهر کوچکترش پروانه در یک خانه دو طبقه در خیابان امیرباد تهران زندگی کرد. او یک شخص درون گرا با گفتاری نرم، آرام و غیرمعمول بود. صدایی رسا و نگاهی فوق العاده فریبنده داشت. او بسیار دقیق و منظم، و در مورد کارهای هنری خود بسیار سختگیر بود. هرگز قبل از اینکه کاملاً احساس رضایت کند، یک بوم را امضا نمی کرد و یا شعری برای چاپ به ناشران نمی فرستاد.

او از جمع گریزان بود و از رویارویی های شخصی فرار می کرد؛ به همین دلیل هیچگاه در شب های افتتاحیه نمایشگاه های خود شرکت نمی کرد و هرگز پاسخ کلامی یا کتبی به انتقادات منفی کارهای خود نمی داد.

اشعار سهراب سپهری

سهراب در اوایل ۲۰ سالگی با نیما یوشیج و افراد دیگری آشنا شد. او در این سن اولین اشعار خود را در سبک نیمایی در یک مجله ادبیات فارسی منتشر کرد. در سال بعد اشعار او در شماره های متوالی مجله جام جم تهران منتشر می شدند. او اولین مجموعه شعر خود را در سن ۲۳ سالگی با عنوان مرگ رنگ منتشر کرد. اشعار سهراب همواره در قالب نیمایی باقی ماندند. او تا پایان عمرش مجموعه اشعار دیگری را نیز منتشر کرد.

اشعار او ساده، روان و برگرفته از المان های طبیعی بودند. سهراب سپهری از مفهوم درخت به عنوان نمادی برای زندگی، بارها در اشعارش استفاده کرده است. سپهری عموما فردی مردم گریز بود و ترجیح می داد که برای سرودن اشعارش، به کویرهای اطراف کاشان پناه ببرد. صمیمت و زیبایی اشعار او به قدری است که مورد توجه خوانندگان دیگر زبان ها نیز قرار گرفته است. معروف ترین شعر او “صدای پای آب” است که بلندترین شعر در قالب نیمایی در زبان فارسی است.

نقاشی ها و طرح های سهراب سپهری

سهراب به دلیل سفرهای متعددی که به کشورهای شرقی و غربی داشت، تاثیرات زیادی از آثار هنری دنیا گرفته بود. او در نقاشی هایش از جزییات دوری می کرد و تلاشش بر این بود که اثری مدرن و نیمه انتزاعی خلق کند. هنگامی که آثار نقاشی او را در طول زمان بررسی می کنیم، مشخص می شود که سهراب با گذشت زمان تلاش داشته که بر خلق آثار فی البداهه تمرکز بیشتری داشته باشد.

منتقدین مختلف معتقدند که او در نقاشی به تکنیک های جدیدی رسیده بود که تاکنون برای بسیاری از هنرمندان، قابل درک نیست. او ترجیح می داد که به جای هدایت قلمو، از کاردک و ترکیب ناگهانی رنگ بر روی بوم استفاده کند. بسیاری از افراد معتقدند که سهراب تلاش می کرد تا ایده ها را بدون شکل گیری در ذهنش، بر روی بوم به شکل یک حادثه، خلق کند.

آثار و افتخارات سهراب سپهری

به جر آثار متعدد نقاشی که در موزه ها و کلکسیون های شخصی نگه داری می شوند، سهراب در طول زندگی اش، ۹ کتاب شعر منتشر کرد. این کتاب ها به نام های “اتاق آبی”، “حجم سبز”، “زندگی خواب ها”، “آوار آفتاب”، “شرق اندوه”، “مسافر”، “ما هیچ ما نگاه”، “مرگ رنگ” و “صدای پای آب” می باشد. در سال ۱۳۸۷ به مناسبت تولد سهراب سپهری، ۸۰ شاخه گل بر سر مزار وی قرار گرفت. این مراسم با حضور هنرمندان بزرگی همچون شهرام ناظری برگزار شد.

وفات سهراب سپهری

در پاییز سال ۱۳۵۸، سپهری به سرطان خون مبتلا شد. وی در آذرماه همان سال به همراه خواهرش برای درمان، به لندن سفر کرد. آن ها تا دی ماه سال بعد برای انجام معالجات مختلف، در لندن ماندند. در دی ماه سال ۱۳۵۹، آن ها به تهران بازگشتند. در اردیبهشت ماه همان سال حال سهراب رو به وخامت نهاد و در بیمارستان پارس تهران بستری شد. ۱۵ روز بعد، سهراب سپهری در ساعت ۶ بعد از ظهر در گذشت. پیکر او روز بعد در یکی از روستاهای توابع کاشان دفن شد. بر روی سنگ قبر او، قطعه ای از اشعار خودش نوشته شده است:

به سراغ من اگر می آیید،
نرم و آهسته بیایید
مبادا که ترک بردارد،
چینی نازک تنهایی من…