لیست جاذبه های گردشگری بیرجند
بیرجند از جمله شهرهای کویری ایران می باشد که در استان خراسان رضوی واقع شده است. در این شهر بناهای تاریخی و امکان دیدنی متعددی وجود دارد که نشان دهنده قدمت و فرهنگ این خطه می باشد. این شهر دارای آب و هوای نیمه بیابانی است، از این رو تابستان های آن گرم و خشک و زمستان های آن سرد هستند و بهترین زمان سفر به بیرجند فصل پاییز و بهار است. مردم این شهر مسلمان و شیعه هستند و به زبان فارسی و گویش بیرجندی که از گویش های فارسی نو می باشد صحبت می کنند. بر اساس آخرین سرشماری های انجام شده بیرجند دارای جمعیتی برابر با ۲۰۳۶۳۶ نفر می باشد.
سوغات و صنایع دستی بیرجند از تنوع خوبی برخوردار هستند که در سایت های گردشگری ضمن معرفی جاذبه های گردشگری بیرجند معمولا از سوغاتی های آن نیز نام برده می شود. از سوغاتی های بیرجند می توان به زعفران، نان زردی، نان سمنو، آلو بخارا، انجیر، بادام، توت خشک، گردو، کشک و قره قروت اشاره داشت. همچنین این شهر دارای صنایع دستی زیبا و با ارزشی مانند حصیر، رودوزی، حصیر و زیر انداز پلاس می باشد.
بیرجند غذاهای سنتی خوشمزه ای دارد که قطعا چشیدن طعم آن ها می تواند تجربه ای جدید ولذت بخش باشد. از جمله غذاهای محلی و محبوب بیرجند می توان به اشکنه سیر، اشکنه گوجه، گرماس، آب دوغ خیار، چکمال، کما، قلیه دلبندی، کاچی، خاگینه برگ پیازچه، نان شیره، خوراک کدو، آبگوشت کله پاچه، تاس کباب، آش اماج، قروت بادمجان و نان پستابی اشاره نمود که بسیار خوشمزه هستند. اگر می خواهید با بهترین جاذبه های گردشگری بیرجند بیشتر آشنا شوید تا پایان با ما همراه باشید.
۱۰. موزه مردم شناسی بیرجند
موزه های مردم شناسی می توانند پیوند خوبی میان نسل جوان و آداب و رسوم گذشتگان برقرار نمایند. موزه مردم شناسی بیرجند یکی از بزرگترین موزه های مردم شناسی کشور و از جاذبه های گردشگری بیرجند است که در طبقه همکف عمارت مرکزی اکبریه قرار گرفته است. این موزه در قالب ۲۸ مجسمه مراسمات و آیین های قدیمی را مانند مراسم عروسی، سفالگری، قالی بافی، عطاری، آهنگری و دستاسی و … را به خوبی به تصویر کشیده است که همگی نشان از ارزش های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری مردمان قدیم می باشد. از اشیا موجود در موزه می توان به قیچی و شانه آرایشگر، شیشه های عطاری، وسایل کفاشی و .. اشاره نمود. اگر از نزدیک از این موزه بازدید نمایید می توانید با مشاغل قدیمی بسیاری آشنا شوید و بیشتر به فرهنگ و آداب و رسوم اجداد سرزمین خود پی ببرید. این موزه در سال ۱۳۷۴ مورد بازسازی قرار گرفت و از نو طراحی و تجهیز شد.
۹. باغ و عمارت معصومیه
باغ و عمارت معصومیه که قدمت آن به زمان پهلوی باز می گردد در غرب بیرجند واقع شده است. عمارت معصومیه دارای ساختمانی چند ضلعی می باشد که در مقابل استخری هشت ضلعی قرار گرفته و زیبایی خیره کننده ای دارد. تمامی فضاها و اتاق های عمارت معصومیه به یکدیگر راه ارتباطی دارند، از این رو از طریق هر یک از راه های ورودی در ضلع های مختلف می توان وارد عمارت شد. ورودی اصلی باغ در ضلع شرقی آن واقع شده است اما امروزه مورد استفاده قرار نمی گیرد. از بخش های مختلف این عمارت که آن را از سایر بناها متمایز نموده است می توان به قوس های هلالی بنا و هره چینی های آجری نمای بیرونی اشاره نمود که بسیار زیبا و چشم نواز هستند. بخش شرقی ساختمان باغ و عمارت معصومیه بیرجند به شکل مدور بوده و بالکنی در آن قسمت قرار دارد که مشرف به استخر می باشد. وجود چنین معماری و طراحی موجب شده که ساختمان عمارت همچنون نگینی در دل باغ بدرخشد. از گونه های گیاهی و درختان موجود در باغ می توان به درخت کاج، درخت زردآلو، درخت عناب و درخت زرشک اشاره کرد، این عمارت زیبا امروزه به یکی از جاذبه های دیدنی بیرجند مبدل شده است.
۸. سنگ نگاره کال جنگل
این مجموعه در دره ای به نام کال جنگل در رشته کوه باقران در فاصله کمی از روستای زمان آباد واقع شده است و حدود ۳۵ کیلومتر از جنوب بیرجند فاصله دارد. مجموعه سنگ نگاره های کال جنگل از جاذبه های گردشگری اطراف بیرجند است که در بردارنده دو تصویر و یازده کتیبه بوده اما متاسفانه امروزه تنها هفت کتیبه از این اثر باقی مانده است. برخی از این کتیبه ها یک سطری و برخی دیگر چند سطری هستند و به شکل پراکنده بر روی صخره های آن منطقه حکاکی شده اند. علاوه بر این دو سنگ نگاره در این مجموعه به چشم می خورد که یکی از آن ها نشان دهنده جدال مردی با یک شیر و دیگری نشان دهنده نیم تنه یک مرد می باشد. شواهد و حکاکی های انجام شده بر روی کتیبه ها نشان دهنده آن است که این اثر مربوط به دوره اشکانیان می باشد.
۷. عمارت کلاه فرنگی | Kolah Farangi Citadel
این عمارت یکی از مهم ترین و برجسته ترین جاذبه های تاریخی بیرجند است. ارگ حسام الدوله منسوب به امیر حسین خان شیبانی که به عمارت کلاه فرنگی بیرجند شهرت دارد در مرکز شهر بیرجند واقع شده است. از دیگر نام های این بنا می توان به قصر بی بی عروس و ارگ سرکار اشاره نمود. عمارت کلاه فرهنگی که به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده متعلق به شخصی به نام امیر علم خزیمه بوده که آن را به فرمانداری شهر بیرجند اهدا کرده است و مدتی به عنوان مقر حکومتی مورد استفاده قرار می گرفت. نوع معماری و مصالحی که در ساخت این بنا استفاده شده نشان می دهد که متعلق به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه می باشد. از خصوصیات ظاهری عمارت کلاه فرنگی می توان به پلان شش ضلعی آن اشاره نموده که در راس مخروطی شده و کاملا به رنگ سفید طراحی شده است.
۶. ارگ بهارستان | Baharestan Citadel
قدمت این بنای تاریخی به دوره افشاریه باز می گردد و در بیرجند به باغ زرشکی مشهور است. ارگ بهارستان از جاذبه های گردشگری شهر بیرجند است که در طی تاریخ شاهد رویدادهای بسیاری بوده که از جمله مهم ترین آن ها می توان به پناهنده شدن لطفعلی خان زند و همراهانش در این عمارت اشاره نمود. ارگ بهارستان از زیبا ترین باغ های ایران محسوب می شود که در سال ۱۳۷۹ به ثبت ملی رسیده است. اما متاسفانه بخش های زیادی از آن پیش از آنکه به ثبت ملی برسد توسط نهادهای مختلف دولتی و نیمه دولتی جدا شد و مورد استفاده قرار گرفت و این بنای تاریخی امروزه تنها شامل بخش کوچکی از آن باغ با شکوه می باشد. اگر می خواهید در سفر به بیرجند از ارگ بهارستان دیدن نمایید این بنا در خیابان منتظری بیرجند واقع شده است.
۵. مدرسه شوکتیه | Shoukatiyeh High School
تاریخچه مدرسه شوکتیه به دوران قاجار مربوط می شود. این بنا به عنوان حسینیه شوکتیه توسط محمد ابراهیم خان علم ( شوکت الملک دوم) در سال ۱۲۶۹ هجری شمسی احداث شد و یکی از مهم ترین بناهای آن زمان محسوب می شد. اما پس از مدتی در سال ۱۲۸۲ تغییر کاربری پیدا کرد و به مدرسه شوکتیه تبدیل شد. این مدرسه پس از دارالفنون و رشیدیه تبریز جز نخستین مدارسی در ایران بود که آموزش به روش جدید را تدریس می نمود. معماری و سبک ساخت این مدرسه کاملا بر اساس معماری سنتی ایرانی می باشد و در ساخت آن از سنگ، آجر و مصالح مختلف دیگری استفاده شده است. از بخش های مختلف این بنا می توان به ورودی، دهلیزها، هشتی، ایوان، شاه نشین، حنجره های اطراف صحن و حمام اشاره نمود که هر کدام زیبایی های خاصی دارند.
۴. بازار بیرجند | bazaar birjand
بازار بیرجند از قدیمی ترین بازارهای سنتی ایران است که دارای کوچه های تنگ و باریکی می باشد. معماری سنتی به کار رفته شده در ساخت این بنا نشان دهنده قدمت و اصالت آن می باشد. گشت و گذار در این بازار سنتی و دیدن آثار زیبای تاریخی به جای مانده در آن می تواند بسیار لذت بخش و هیجان انگیز باشد. در بازار سنتی بیرجند کاروانسرهای زیبایی وجود دارد که بالغ بر ۳۰۰ سال از عمر آن ها می گذرد و این بازار را به یکی از مکان های پر تردد شهر در زمان های مختلف تبدیل کرده اند. موقعیت جغرافیایی بیرجند و قرار گیری در مرز کشورهای پاکستان، افغانستان و هندوستان موجب شده است که این بازار به یکی از مهم ترین بازارهای شرق کشور تبدیل گردد و معاملات بسیاری در آن انجام شود. از جمله آن ها می توان به فعالیت بازرگانان هندی و واردات ادویه های هندی به بازار بیرجند اشاره نمود.
۳. قلعه فورک (قلعه میرزا رفیع خان) | Furg Citadel
این قلعه در ۵ کیلومتری شهرستان بیرجند واقع شده و قدمت آن به زمان اسماعیلیان باز می گردد. قلعه فورک در آن زمان محل تعلیم و آموزش به فداییان بوده است و جز مهم ترین قلعه هایی محسوب می شد که پس از قلعه الموت اسماعیلیان در آن حضور داشتند. در ساخت این بنا از سنگ، ملات و خشت استفاده شده و طراحی آن کاملا بر اساس معماری سنتی ایرانی می باشد. از بخش های مختلف این قلعه می توان به حصار و برج ها، سازه های کنگره دار و تیرکش های دیده بانی و دفاع اشاره نمود. در حال حاضر حصارها و هشت برج مدور از این قلعه باقی مانده است.
۲. آبشار گیوک | giuk waterfall
این آبشار زیبا و خروشان در روستای گیوک و دره ای به همان نام واقع شده و یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی بیرجند می باشد. این دره زیبا و سر سبز در کنار آبشار گیوک طبیعت و منظره ای زیبا خلق نموده که نظر گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است. اخیرا سد بزرگی در نزدیکی این آبشار احداث گردیده که موجب شده آبشار گیوک زیبایی گذشته را نداشته باشد. در این منطقه باغ های سرسبز بسیاری وجود دارد که پر از درختان زرشک، بادام، انگور و زرد آلو هستند. اگر می خواهید در سفر به بیرجند از آبشار و سد گیوک دیدن نمایید این مجموعه با تابلوهای مشخصی در پنج کیلومتری جاده بیرجند به کرمان قرار گرفته است.
۱. برج چشمه مولید
برج چشمه مولید بیرجند که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده از آثار به جای مانده از دوران صفویان می باشد و در طول تاریخ از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. برج چشمه مولید در روستای زیبایی به همین نام از توابع دهستان القورات در شهرستان بیرجند واقع شده است. آب و هوای معتدل و مناسب این روستا موجب شده که طبیعتی زیبا و چشم نواز داشته باشد و منظره فوق العاده ای در اطراف برج به وجود آید. به همین دلیل بازدید از برج چشمه مولید می تواند بسیار لذت بخش باشد. از دیگر جاذبه های طبیعی و دیدنی نزدیک به این بنای تاریخی می توان به چشمه ابوالقاسم و چشمه محمد بیک اشاره نمود.
حتما سری مقالات راهنمای سفر به ایران را در بست فارسی دنبال کنید تا ایرانمان را بیشتر بشناسیم.
