لیست جاذبه های گردشگری استان سمنان
سمنان استانی پهناور در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر است و در راه تهران به خراسان قرار دارد. این شهر به خاطر بافت کویری اش تابستان هایی گرم و زمستان هایی سرد دارد به همین منظور بهترین زمان سفر به سمنان فصل بهار است. بنای تاریخی شهر سمنان را به دوران هخامنشیان نسبت می دهند و آن را چهاردهمین ایالت از تقسیمات شانزده گانه اوستا می دانند. همچنین این استان به خاطر قرار داشتن دو شاهراه اصلی و راه ابریشم از اهمیت خاصی برخوردار است. این استان با پیشینه تاریخی طولانی که دارد جاذبه های بی شماری است که در ادامه به ۱۰ مورد از جاذبه های گردشگری استان سمنان اشاره خواهیم کرد.
۱۰. دروازه ارگ سمنان | Semnan Arg Gate
دروازه ارگ یکی از جاذبه های دیدنی سمنان می باشد که در حال حاضر تنها دو نما شمالی و جنوبی آن باقی مانده است و ساخت آن را به زمان بهمن میرزا بهاالدوله از فرزندان فتحعلی شاه قاجار نسبت داده اند. کتیبه هایی که دیواره دروازه به کار برده شده اند با خط نستعلیق بسیار زیبا نگارش شده و حکایت از به اتمام رسیدن ساخت دروازه در سال ۱۳۰۲ مقارن با سلطنت ناصر الدین شاه دارد. ناصرالدین شاه در سفرش به مشهد، در دروازه سمنان اقامت نمود. زمانی که از برج های دوازده گانه دروازه دیدن کرد، متوجه شد که قسمت شمالی برج ها دروازه ندارد به همین خاطر دستور داد تا دروازه ارگ سمنان را بسازند.
دروازه ارگ فعلی همان دروازه شمالی مجموعه ارگ دولتی سمنان قدیم بوده که بخش اعظمی از بنا در زمان رضا شاه به خاطر ساخت خیابان های جدید تخریب گردیده است. ارگ ها در گذشته مراکز حکومتی بسیار مهمی به شمار می رفتند، بنای اصلی ارتفاعی حدود ۷ متربا ساختار آجری، سر دری که با کاشی های هفت رنگ تزئین شده را تشکیل داده است و در قسمت هایی طراحی کاشی ها بر اساس نقاشی های زیبا از داستان نبرد رستم و سهراب جلوه خاصی به عمارت بخشیده.
نمای جنوبی این بنا شامل دو اتاق است که به صورت قرینه ساخته شده اند، دو راهروی کوچک هم در آن وجود دارد که به راه ورودی ارگ ختم می شود. سردر بنای ارگ با طاقی که با خط نستعلیق زرد رنگ نام ناصرالدین شاه را نوشته بسیار جلوه می کند. در نمای شمالی کاشی کاری های بی نظیر و خوش نویسی های بی همتایی وجود دارد که با خط نستعلیق نوشته شده اند و بر دیواره های دروازه توجه هر بیننده ایی را جلب می کنند.
۹. مسجد جامع سمنان | Semnan Central Mosque
مسجد جامع سمنان از کهن ترین و ارزنده ترین بناهای دوره سلجوقی و تیموری و از جاذبه های تاریخی سمنان می باشد. برخی از باستان شناسان با بررسی بنای مسجد دریافتند که در قرن اول هجری، ساختمان فعلی، بر روی ویرانه های آتشکد کهن سمنان که به دلایل نا معلوم تخریب شده و مسجد را بر روی آن ساخته اند. طبق روایات گفته شده زمان به خلافت رسیدن حضرت علی (ع) دستوری بنا بر ساخت ۱۰۰۱ مسجد در حد فاصل کوفه تا بخارا صادر کردند، در آن زمان ملاکان و ثروتمندان سمنان سریعا به ساخت مسجد پرداختند.
سبک معماری ایرانی، آذری با مناره هایی منقش به خط کوفی در ضلع شمال غربی مسجد زیبایی این بنا را دو چندان می کند. در طول دوران مختلف بخش های متفاوتی به بنای مسجد اضافه شد، شبستان جنوبی را شیخ رکن الدین علاالدوله که وزیر وقت ارغنون خان بود، ساخت. گنبد شرقی و شبستان شمالی در زمان سلطان سنجر و ایوان بزرگ و مقصوره غربی در زمان تیموری بنا گردید. شبستان زمستان قدیمی ترین شبستان مسجد است که به سبک خراسانی با طاق های کوتاه ساخته شد. در سمت شمال شرقی مناره زیبایی با ارتفاع ۳۱ متر که منقش به کتیبه هایی با خط کوفی است، در سال سوم هجری قمری در زمان سلجوقیان به بنا اضافه شد.
۸. بقعه پیغمبران | Tomb of The Prophets
در فاصله ۲۰ کیلومتری از شمال شرق سمنان بر بلندای کوه ها بنایی تاریخی به چشم می خورد که بقعه پیغمبران نامیده می شود. بر اساس مدارک تاریخی به دست آمده ساخت بقعه را به فرزندان نوح نبی نسبت داده اند. بقعه از حرم، گنبد، ایوان و صحن تشکیل شده است. حرم یک محوطه چهارگوش با گنبدی زیباست که زیر گنبدها چند قبر وجود دارد، گنبد بقعه کاملا مسقف ساخته نشده، دو ایوان در دو قسمت جنوبی و شرقی آن قرار دارد.
یک صندوق چوبی با طرحی مشبک که علاوه بر زیبایی بسیار جالب و اسرار آمیز به نظر می رسد هم در این بقعه وجود دارد. طی اکتشافات باستان شناسی شجره نامه ایی به دست آمد که نام دو فرزند حضرت نوح به نام های سام و لام در آن ثبت گردیده که نشان از دیرینگی بقعه دارد. درخت توت بسیار قدیمی در وسط صحن، زیبایی خاصی به فضا ایوان ها بخشیده. در اطراف صحن شرقی اتاقک هایی وجود دارند که از دیر باز برای اقامت بانوان و یا زائران استفاده می شده که به دلایل طبیعی تخریب شده اند و امروزه بخشی از آن ها با مدد اداره میراث فرهنگی ترمیم و بازسازی شده اند.
۷. جنگل ابر | Abr Forest
جنگل ابر در شمال شرق استان سمنان و در نزدیکی شهرستان دامغان به عنوان قدیمی ترین و بکر ترین جنگل های هیرکانی، با گونه های نادر گیاهی و جانوری، قرار گرفته است. جذابیت بی نظیر این جنگل به خاطر نزدیک بودن ابرها به درختان می باشد که بسیار زیبا و دیدنی است. قرار گرفتن جنگل در ارتفاع بسیار زیاد از سطح دریا و هوای بسیار گرم این منطقه در تابستان موجب پایین آمدن ابرها شده و با قرار گرفتن در میان درختان گویی سقفی ابری بر فراز جنگل قرار گرفته که زیبایی خیره کننده ای دارد.
مساحت جنگل ابر که یکی از جاذبه های توریستی استان سمنان است حدود ۳۵ هزار هکتار بوده و در امتداد جنگل های انبوه شمال قرار می گیرد. درختان بی نظیر راش، افرا، توسکا، بلوط، گیلاس وحشی، بارانک فضای جنگل را پوشانده و برای علاقه مندان به علم گیاه شناسی همچون یک کلاس یا موزه طبیعی و زنده است.
۶. گنبد پیر علمدار | Pire Alamdar
گنبد پیر علمدار از جاذبه های گردشگری استان سمنان است که در سال ۴۱۷ هجری قمری در شرق شهرستان دامغان و در نزدیکی مدرسه حاج فتحعلی بیگ ساخته شده، بنایی با ارتفاع ۱۳ متر و قطر ۵/۴ متر دارد. گنبد پیر علمدار در واقع مقبره محمد بن ابراهیم، پدر ابو حرب بختیاری، ممدوح منوچهری دامغانی است. گردا گرد گنبد با کتیبه های طرح برجسته از خط کوفی آذین بسته شده و در محوطه داخلی بنا ایوانی قرار دارد که اکنون به خرابه ای تبدیل شده است!
این بنا به عنوان دومین برج کهن با ساختار آجری در ایران شناخته می شود. بدنه برج به دو قسمت تقسیم شده و در قسمت تحتانی، قاب سردر و آجر کاری بسیار ساده در اطرافش و در قسمت فوقانی نوار آجری که گردا گرد برج را پوشانده و کتیبه های نگارش شده به خط کوفی، زیبایی و جلوه خاصی به اثر بخشیده است.
۵. آبشار نسروا | Nasrova Waterfall
آبشار نسروا از دیگر جاذبه های گردشگری سمنان است که در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان دامغان واقع شده است. آبشار در دره زیبایی که با رودخانه و مزارع سرسبز احاطه شده، نمایی خیره کننده ای دارد. برخی از ساکنان این آبشار را آبشار دو قلو نیز می نامند. صدای دلنشین آب که از فراز صخره به پایین می ریزد، خنکای اطراف آبشار و صدای وزش باد از میان درختان، همه و همه فضایی خاطره انگیز را ایجاد می کنند. وجود آبشار در دل کویر نمایی جذاب و به دور از تصور را به تصویر می کشد.
۴. تنگه زندان | Zendan Strait
از جمله جاذبه های طبیعی و کوهستانی استان سمنان که در ۱۷ کیلومتری شرق شهر دیباج قرار گرفته، تنگه زندان است. قبل از رسیدن به تنگه دشتی پر از شقایق وجود دارد که نمایی رویایی و دل انگیز را به تصویر می کشد و هر گردشگری را به سوی خود می کشاند. دیواره های صخره ای و سنگی زیبایی که گردا گرد فضای داخلی دره را پوشانده بسیار اسرارآمیز هستند. مساحت زندان با دیواره های صخره ایی تنها ۱ کیلومتراست اما به گونه ای است که گویی تا آسمان امتداد پیدا می کند.
تمام دیواره زندان با حفره های بسیار زیادی پوشانده شده که همگی لانه پرندگان کوچکی است که پرواز هماهنگ شان به یکی از منظر جالب توجه برای گردشگران تبدیل گردیده. برای رسیدن به انتهای تنگه باید از میان رودخانه ایی که از میان آن می گذرد، عبور کرد، در طول مسیر آبشار های کوچکی که از دیواره های تنگه به پایین می ریزد نمایی دلنشین ایجاد می کند.
۳. غار دربند | Mahdishahr Darband Cave
غار دربند شهرستان مهدی شهر یکی از بزرگترین غارهای آهکی در ایران و از جاذبه های استان سمنان است. این غار در گذشته به عنوان محل اقامت مورد استفاده قرار می گرفته و با سنگ های رسوبی و ستون های آهکی مربوط به دوره سوم زمین شناسی می باشد. در ابتدا غار توسط افراد محلی آن منطقه کشف شد و در سال ۱۳۲۷ کاوشگری به نام محمود دانشور تا انتهای غار رفت و اطلاعات ارزشمندی را به ثبت رسانید.
سال ها بعد عده ایی از بازدیدکنندگان به اشیا تاریخی و زیور آلات قدیمی برخورد کردند که نشان از دیرینگی و سابقه زیستگاهی بشر داشت. در کنار دهانه غار دیوار هایی سنگچین شده به چشم می خورد که نشان دهنده ساخت پناه گاه هایی در گذشته می باشد. تکه سنگ های عظیمی که در داخل غار و فضای بیرونی دیده می شود بیانگر وقوع زلزله ای مهیب است که شاید عامل اصلی از بین رفتن ساکنان کهن غار بوده باشد.
۲. کاروانسرای قصر بهرام | Qasr-e Bahram Caravanserai
در حوالی شهر گرمسار، مسیری به نام جاده سنگ فرش قرار گرفته که کاروان هایی که از اصفهان، کاشان و گرمسار عبور می کردند از این مسیر نیز می گذشتند. در اواسط راه بنایی عظیم به چشم می خورد که کاروانسرایی کهن مربوط به دوران ساسانی می باشد. کاروانسرا با نمایی مربعی شکل با دیواره هایی سفید و کرم رنگ، که از قطعات سنگ های آهکی ساخته شده زیبایی چشم نوازی دارد.
در چهار گوشه بنا برج های بلند و نیم دایره شکل به عنوان برج های نگهبانی امنیت کاروانسرا را تامین می کرده اند. دو دروازه شمالی و جنوبی در این مکان وجود داردو یک ایوان هم که در قسمت جنوبی قرار گرفته و مسیری برای دسترسی به کوه می باشد، دو اتاق در قسمت سردر شمالی قرار دارند که گویا محل زندگی مدیر کاروانسرا بوده است و نمایی کاملا شبیه به خانه دارد. این عمارت در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ثبت گردیده است.
۱. گرمابه پهنه | Pahneh Bathroom
گرمابه پهنه سمنان با قدمت ۶۰۰ ساله یکی از بناهای تاریخی استان سمنان بشمار می رود، که در نزدیکی بقعه حضرت یحیی بن موسی بن جعفر(ع) قرار گرفته که به همین دلیل به حمام حضرت نیز مشهور است. در سر در حمام کتیبه ای نصب شده که تاریخ ساخت حمام را که مربوط به دوره تیموریان می باشد نشان می دهد. دستور ساخت کتیبه در ماه شوال سال ۸۵۶ هجری قمری توسط خواجه غیاث الدین محمدبن تاج الدین از وزرا وقت صادر شده است.
در حمام موزه مردم شناسی در سالن اصلی دایر گردیده، و در کنار آثار مختلفی همچون زیور آلات زنان عشایر، وسایل رمالی و پیش گویی، آثاری با تاریخچه بسیار کهن تر همچون اسکلت زنی باردار مربوط به ۴۰۰۰ سال پیش به چشم می خورد. در کنار حمام بازار قدیمی شیخ علاالدوله قرار گرفته که دیدنش خالی از لطف نیست.
