بیوگرافی اراتوستن (زندگینامه بزرگان)
اراتوستن کیست؟ اراتوستن در سال ۲۷۶ قبل از میلاد مسیح در شهری به نام سیرن که شهری در لیبی کنونی می باشد متولد شده است، وی یکی از ریاضیدان، شاعر و از ورزشکاران دوران اسکندر بوده است.
عکس ارتوستن
در زندگی نامه ی اراتوستن آمده است که وی بعد از به پایان رساندن تحصیلش در آتن بنا به درخواست پادشاه وقت اسکندریه که بطلمیوس سوم نام داشت برای تعلیم به فرزندانش از آتن به اسکندریه مهاجرت نمود، در سال ۲۴۰ قبل از میلاد مسیح اراتوستن به افتخاری مهم دست یافت و آن منصوب شدن به عنوان رئیس کتابخانه ی بزرگ اسکندریه بود.
اراتوستن از بزرگ ترین و برجسته ترین دانشمندان اسکندریه بود، وی علاوه بر اینکه ریاضیدان و مورخ و جغرافی دانی برجسته بود، در زمینه های دیگر نیز مانند: فلسفه و گاه شماری، دستور زبان و نقد ادبی و شعر؛ آثارش خیلی مشهور و معروف بودند. اراتوستن چندین سال بعد از اقلیدس زندگی می کرده و از دوستان صمیمی ارشمیدس بوده است.
لقب اراتوستن
اراتوستن را معمولاً “بتا” می نامیدند و بتا دومین حرف الفبای یونانی می باشد. علت این نامگذاری برای وی این بود که او دومین دانشمند در میان هم عصران خود بود. اما برخی دیگر معتقد هستند که علت این نامگذاری و لقب برای اراتوستن این است که اتاقی که در دانشگاه اسکندریه داشته، اتاقی با نام شماره دو بوده است.
اراتوستن در اتاقش به پژوهش در ارتباط با “پلاتونیکوس” که یکی از برجسته ترین آثارش است می پرداخته است. اراتوستن در این کتاب مفاهیم حساب و هندسه و موسیقی را مورد بحث قرار داده است. وی در یکی از نامه هایش که خطاب به بطلمیوس سوم نوشته است در ارتباط با تاریخچه مسأله ی تضعیف مکعب با او سخن گفته است. وی جهت به دست آوردن راه حلی برای مساله ای هندسی دستگاهی مکانیکی را ترسیم کرد و و روش کار آن را مورد پژوهش قرار داد.
در علم ریاضی اراتوستن موفق به کشف روش غربال جهت پیدا کردن اعداد اول شد.
اراتوستن و کشف محیط زمین
اراتوستن روزی در هنگام پژوهش و مطالعه متوجه شد که اطلاعات مورد نیاز جهت اندازه گیری محیط زمین را دارد؛ وی اولین کسی بود که توانست مقدار محیط زمین را اندازه گیری کند به این صورت که یک روز ظهر متوجه شده بود که خورشید در شهر آسوان مصر هیچ گونه سایه ای ندارد به طوری که نور آفتاب می تواند به طور کاملا مستقیم به ته چاهی برسد، این اتفاق به این معنا است که نور خورشید به شهر آسوان به صورت عمود می تابد.
وی برای اینکه به نتیجه ای دقیق برسد به اسکندریه رفت و سایه ای را اندازه گیری نمود که زاویه اش نسبت به خط عمود دقیقا هفت درجه بود و سپس با فرض اینکه زمین کروی است و با توجه به محاسباتش نتیجه گرفت که میان آسوان و اسکندریه هفت درجه فاصله وجود دارد وی این فاصله را اندازه گیری نمود که مقداری حدود ۵۰۰۰ استادیوم بود؛ واحد اندازه گیری طول در زمان اراتوستن استادیوم بود.
طبق این پژوهش ها و یافته ها و محاسباتی دیگر اراتوستن نتیجه گرفت که محیط زمین۲۵۰۰۰۰ استادیوم است.
با توجه به این که دانشمندان در مورد طول و مقدار یک استادیوم یونانی دارای اختلاف نظر هستند امکان پذیر نیست که بتوانیم درستی این اندازه گیری رامشخص کنیم. اما با توجه به برخی از محاسبات می توان نتیجه گرفت که خطای این اندازه گیری در حدود ۵ درصد می باشد. اراتوستن در زمینه ی مباحث جغرافی کارهای مهمی انجام داده که آثارش برای ایران زمین بسیار گرانبها می باشد.
مهمترین افتخارات اراتوستن
- پیدا کردن روش غربال برای به دست آوردن اعداد اوّل.
- اندازه گیری فاصله ی خورشید تا زمین که امروزه آن را واحد نجومی می نامند.
- اراتوستن نقشه ی ۶۷۵ ستاره را ترسیم کرده است که امروزه در دسترس نمی باشد.
- ترسیم نقشه ای از جهان برای یونانی های آن زمان از سریلانکا تا جزیره های بریتانیا و از اتیوپی تا دریای مازندران.
- ترسیم نقشه ای از خارطوم تا خطّ سیر نیل.
- طراحی تقویمی که در آن روزهای مهم و اتّفاقات مهم را در زمینه های سیاست و ادبیات از زمان خودش تا زمان تروی نوشته شده بود.
- محاسبه ی فاصله ی زمین تا ماه.
- محاسبه ی شیب مدارزمین به دور خورشید.
- آثاری در زمینه اخلاق و تئاتر.
پایان زندگی اراتوستن
اراتوستن در زمان پیری و کهولت نابینا گشت و چون از این حقیقت با خبر بود که دیگر بینایی اش را به دست نمی آورد؛ به حدی از غذا خوردن امتناع کرد تا سرانجام وی در سال ۱۹۴ قبل از میلاد به دلیل گرسنگی و نرسیدن آب و غذا به بدنش جان خود را از دست داد.
