علائم وسواس فکری و عملی می تواند باعث به وجود آمدن اختلالاتی در زندگی شود و با شناسایی آن ها که شامل افسردگی، رفتار اجباری، افکار مزاحم و … می شود از بهم ریختن زندگی خود جلوگیری کنید.
اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) یک اختلال روانی است که با افکار مزاحم و ناخواسته و رفتارهای اجباری همراه است. این اختلال معمولا به شکل افکار تکراری و آزاردهنده بروز می کند که فرد را مجبور به انجام رفتارهای خاص می کند تا از اضطراب ناشی از این افکار کاسته شود.
علائم رایج این اختلال شامل ترس از آلودگی، نیاز به نظم و ترتیب و انجام مکرر کارهایی مانند شستن دست ها یا بررسی قفل ها است. OCD می تواند تاثیرات جدی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد و مشکلاتی در روابط اجتماعی و عملکرد روزانه ایجاد کند. در ادامه برای اطلاعات بیشتر شما به بررسی ۱۰ تا از نشانه های وسواس فکری و عملی می پردازیم.
۱۰. رفتار های اجباری تکراری
رفتارهای اجباری اقداماتی هستند که فرد مبتلا به وسواس فکری-عملی به طور مکرر و تکراری انجام می دهد تا بتواند اضطراب خود را کاهش دهد. این رفتارها ممکن است شامل شستن مداوم دست ها، بررسی مکرر قفل ها، مرتب کردن اشیاء یا شمارش مکرر باشند. اگرچه انجام این رفتارها به طور موقت اضطراب فرد را کاهش می دهد، اما در بلند مدت می تواند منجر به تشدید اختلال و ایجاد مشکلات بیشتری شود.
۹. افسردگی و اضطراب
وسواس فکری-عملی می تواند به ایجاد افسردگی و اضطراب منجر شود. افکار وسواسی و رفتارهای اجباری ممکن است باعث بروز استرس و اضطراب شدید در فرد شوند. علاوه بر این وسواس فکری عملی می تواند روابط فرد با خانواده و دوستان را تحت تأثیر منفی قرار داده و باعث انزوای اجتماعی گردد.
ترکیب این عوامل می تواند زمینه ساز بروز افسردگی شود و در صورتی که با نشانه های اختلال وسواس فکری مواجه هستید مراجعه به روانشناس ضروری است.
۸. انزوای اجتماعی
انزوای اجتماعی یکی از پیامدهای رایج وسواس فکری-عملی است. افرادی که با این اختلال مواجه هستند به دلیل ترس از قضاوت دیگران یا احساس شرم از رفتارهای اجباری خود از شرکت در فعالیت های اجتماعی اجتناب می کنند. این انزوا می تواند به احساس تنهایی و افسردگی منجر شود و تاثیر منفی زیادی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد.
۷. نیاز به نظم و ترتیب
نیاز به نظم و ترتیب یکی از نشانه های وسواس فکری شدید است که می تواند به شکل های مختلفی ظاهر شود. افراد مبتلا به این نوع وسواس ممکن است به شدت به نظم در محیط اطراف خود اهمیت بدهند و هرگونه بی نظمی یا عدم ترتیب را غیرقابل تحمل بدانند.
این نیاز می تواند منجر به انجام رفتارهای اجباری مانند مرتب کردن اشیاء به روش خاص، چیدن وسایل به صورت متقارن یا حتی شمارش مداوم اشیاء شود. این رفتارها می توانند وقت زیادی از فرد بگیرند و مانع از انجام سایر فعالیت های روزمره او شوند.
۶. بررسی مکرر
از دیگر نشانه های اختلال وسواس فکری عملی می توان بررسی مکرر را نام برد. این رفتار شامل بررسی مکرر قفل ها یا دیگر وسایل است تا فرد از ایمن بودن و درست بودن وضعیت آن ها اطمینان حاصل کند.
این عمل می تواند بسیار زمان بر باشد و فرد را از انجام فعالیت های روزمره خود باز دارد. در بسیاری از موارد این رفتارها ناشی از ترس از آسیب یا خطرات احتمالی است که فرد را مجبور به انجام آن ها می کند.
۵. ترس از آلودگی
ترس از آلودگی یکی از علائم وسواس فکری اجباری است و افرادی که با این نوع وسواس مواجه هستند همیشه نگران آلودگی از طریق میکروب ها یا مواد آلوده می باشند. این ترس می تواند منجر به رفتارهای اجباری مانند شستن مکرر دست ها، اجتناب از مکان های عمومی یا استفاده افراطی از مواد ضد عفونی کننده شود. این نوع وسواس می تواند به شدت محدود کننده باشد و فرد را از انجام فعالیت های مختلف دور می کنید.
۴. مشکلات تمرکز و توجه
افراد مبتلا به وسواس فکری-عملی ممکن است با مشکلاتی در توجه و تمرکز مواجه شوند. این مشکلات معمولا ناشی از افکار مزاحم و آزاردهنده ای است که به طور مداوم ذهن آن ها را مشغول می کند. این اختلالات می توانند بر عملکرد تحصیلی یا شغلی فرد تاثیر منفی گذاشته و منجر به کاهش بهره وری شوند.
۳. اشتغال ذهنی بیش از حد به یک موضوع
اشخاصی که با علائم وسواس فکری عملی رو به رو هستند ذهن خود را به طور مفرط به یک موضوع خاص مشغول می کنند. این موضوع می تواند شامل ترس از آلودگی، نگرانی در مورد آسیب به دیگران، یا نیاز به نظم و ترتیب باشد. این تمرکز بیش از حد می تواند توانایی فرد را در توجه به سایر جنبه های زندگی مختل کرده و منجر به مشکلات عملکردی شود.
۲. احساس نیاز به کامل بودن
احساس نیاز به کمال یکی دیگر از علائم وسواس فکری-عملی است که به شکل های مختلفی بروز می کند. افراد مبتلا به این نوع وسواس ممکن است به شدت به دنبال کمال در کارها و فعالیت های خود باشند و هرگونه نقص یا خطا را غیرقابل تحمل بدانند.
نشانه های وسواس فکری و عملی می تواند منجر به اضطراب و استرس شدید شود و فرد را از انجام کارها باز دارد، چرا که او به دنبال دستیابی به استاندارد های غیرواقعی است.
۱. افکار وسواسی مزاحم
افکار وسواسی، افکاری هستند که به طور مداوم و مزاحم در ذهن فرد تکرار می شوند و موجب آزار و اضطراب او می گردند. این افکار می توانند شامل ترس از آلودگی، نگرانی درباره آسیب رساندن به دیگران یا نیاز به نظم و ترتیب دقیق در محیط اطراف باشند.
فرد مبتلا به این علائم وسواس فکری عملی شدید تلاش می کند آن ها را نادیده بگیرد یا با انجام رفتارهای خاصی آن ها را خنثی کند، اما به دلیل ماهیت این افکار نمی تواند از آن ها رهایی یابد. افکار مزاحم وسواسی می توانند به طور قابل توجهی بر عملکرد روزمره فرد از جمله در محیط کار یا تحصیل و همچنین بر روابط شخصی او تاثیر منفی بگذارند.
